Mentale gezondheid van jongeren

Veel van de mentale problemen bij jongeren draait om te hoge verwachtingen, piekeren en zorgen maken, een negatief zelfbeeld en vasts zitten in vicieuze cirkeltjes. Dit kan leiden tot allerlei mentale klachten en sociale problemen zoals somberheid, eenzaamheid, (faal)angst en gedragsstoornissen. Zeker in de leeftijd van 15 tot 20 jaar zijn jongeren gevoeliger en van nature al onzekerder en daarmee meer vatbaar voor mentale struggles.

In de komende blogs lopen we deze “zuilen” een voor een langs. Leggen we uit wat het betekend en hoe je met oefeningen gericht kan werken aan je mentale weerbaarheid of ook wel psychologische flexibiliteit.

1. Acceptatie – stop met vechten
2. Leef in het moment – Piekeren en zorgen maken? Weg ermee.
3. Leer je gedachten kennen – neem ze niet te serieus
4. Werk aan je zelfbeeld – wie ben je echt?
5. Waar ga en sta jij voor? – waar kom jij je bed voor uit?
6. Kom in actie! – niets komt vanzelf, je moet het zelf doen.

Wat is Acceptatie?

Acceptatie betekent dat je bereid bent om je gevoelens, gedachten, lichamelijke gevoelens en situaties te ervaren zoals ze zijn, zonder ze te uit de weg te gaan, te veranderen of te beoordelen. Ofwel zonder er tegen te vechten. Acceptatie is een belangrijk onderdeel van Acceptance & Commitment Therapy (ACT), een vorm van psychotherapie die je leert om je te richten op wat je belangrijk vindt in het leven, en om je mentaal gezond te houden.

Waarom is Acceptatie belangrijk?

Veel mensen hebben de neiging om te vechten tegen negatieve of ongewenste gevoelens, gedachten. Vermijden, onderdrukken of bestrijden is het vechten tegen wat er wel is maar je niet wilt. Er tegen vechten kost enorm veel energie en je wordt en niet gelukkiger van.

Je denkt wellicht dat er tegen vechten je dit zal helpen om je beter te voelen of zo je problemen op te lossen. Maar vaak werkt dit juist andersom. Door te vermijden, te onderdrukken of te bestrijden, geef je eigenlijk meer aandacht en energie aan wat je niet wilt, en verlies je het contact met wat je wel wilt. Bovendien kan het vermijden, onderdrukken of bestrijden van je gevoelens, gedachten, lichamelijke sensaties en situaties leiden tot meer stress, angst, depressie, schaamte, schuld, boosheid, frustratie en verdriet. Stop dus met vechten en leer te accepteren!

Acceptatie daarentegen helpt je om je gevoelens, gedachten, lichamelijke sensaties en situaties te erkennen en te accepteren zoals ze zijn, zonder ze te vermijden, te veranderen of te beoordelen. Door acceptatie leer je om je gevoelens, gedachten, lichamelijke sensaties en situaties te zien als tijdelijke en veranderlijke ervaringen, die niet bepalen wie je bent of wat je kunt doen. Door acceptatie kun je je aandacht en energie richten op wat je echt belangrijk vindt in het leven, als het je lukt om gedachten en gevoelens die je eigenlijk niet fijn vindt te accepteren wordt het leven wat makkelijker en zul je sterker worden.

Hoe kun je acceptatie oefenen?

Acceptatie is niet iets wat je eenmalig doet, maar iets wat je kunt oefenen en ontwikkelen. Hier zijn drie oefeningen die je kunt doen om je acceptatie te vergroten:

1. Ademhalingsoefening. Ga comfortabel zitten of liggen, en sluit je ogen. Richt je aandacht op je ademhaling, en merk op hoe je borst en buik op en neer gaan. Tel elke inademing en uitademing, tot je bij tien bent, en begin dan weer opnieuw. Als je afgeleid wordt door gedachten, gevoelens, lichamelijke gevoelens of geluiden, merk dat dan op maar vecht er niet tegen, veroordeel ze niet. Breng je aandacht terug naar je ademhaling. Doe dit ongeveer 5 minuten, of zo lang als je wilt.
2. Acceptatie-oefening. Kies een situatie die je moeilijk of onprettig vindt, maar waar je geen controle over hebt. Het kan bijvoorbeeld gaan om een conflict, een afwijzing, een teleurstelling, een verlies, een ziekte, een pijn, een angst, een schaamte, een schuld, een boosheid, een frustratie of een verdriet. Schrijf de situatie op een papier, en beschrijf hoe je je erbij voelt. Schrijf ook op wat je doet om tegen de situatie of je gevoelens te vechten (vermijden, onderdrukken of bestrijden). Vraag je dan af: helpt dit me om me beter te voelen of om mijn problemen op te lossen? Helpt dit me om dat te doen wat ik echt zou willen doen? Als het antwoord nee is, schrijf dan op hoe je de situatie of je gevoelens zou kunnen accepteren, zonder er tegen te vechten. Schrijf ook op wat je zou kunnen doen om dat te doen waar je wel blij van wordt, ondanks de situatie of je gevoelens. Lees je antwoorden hardop voor, en herhaal ze zo vaak als je wilt.
3. Moeten = mogen en maar = en. Oefen er mee om alles wat je van jezelf (of anderen) moet te veranderen naar mogen. En verander overal waar je maar zegt of denkt naar en.

Voorbeeld “moeten is mogen”: Ramon ontdekt tijdens een sessie dat hij vaak het woord ‘moeten’ gebruikt. Hij besluit dit te veranderen door het woord ‘mogen’, dat voelt het beste. Het valt hem op dat hij zichzelf heel wat regels oplegt. Zo zegt hij vaak als het werk wat lastig wordt “Ik moet niet zo moeilijk doen.” Als hij dit vervangt door “Ik mag moeilijk doen” blijkt het allemaal wat minder zwaar te zijn.

Voorbeelden “maar" wordt "en”

·      Ik wil graag op tijd eten (maar) en mijn vriend is laat thuis.

·      Sporten is leuk (maar) en ik het kost mij veel tijd die ik aan andere dingen zou willen besteden.

·      Het is op het werk druk (maar) en ik heb geen zin om over te werken.

Door "maar" te vervangen naar "en" haal je via taal het conflict naar voren en ontstaat vanzelf ruimte voor andere oplossingen. Het woord “en” maakt duidelijk dat er een conflict is en zet ja aan tot het nadenken over een goede oplossing zodat je het niet alleen meer ziet als probleem of iets wat je vervelend vindt.

Acceptatie is een krachtige manier om jezelf en je gevoelens te laten zijn voor wat het is, en om je te richten op wat je echt belangrijk vindt in het leven. Door acceptatie kun je je vrijer, blijer en gelukkiger voelen. Probeer deze oefeningen uit, en ontdek zelf de voordelen van acceptatie.

Better Together Coaching

In onze praktijk werken wij aan mentale weerbaarheid door de inzet van Acceptance and Commitment Therapy. Deze therapievorm is gebaseerd op 6 belangrijke zuilen: acceptatie, meer in het moment zijn, je gedachten niet al te serieus nemen, werken aan je zelfbeeld, onderzoeken waar je voor gaat en staat en in beweging komen. 

Better Together Coaching richt zich op het coachen van jongeren. Better Together Coaching is actief in Gooi- en Eemland en Utrecht,

heeft een praktijk in Hilversum en werkt in onder andere Utrecht (Maarssen, Zeist, Breukelen, De Bilt, Maartensdijk), Amersfoort (Soest, Baarn Bilthoven) en Hilversum (Loosdrecht, ’s Gravenland, Kortenhoef), Huizen, Bussum en Naarden.

Plan een intakegesprek online, thuis of op de praktijk