Niets doen is geen optie

Momenteel is er veel discussie op internet over of het door de regering van Australië aangekondigde verbod op het gebruik van Sociale Media voor jongeren tot 16 jaar een goed idee is of niet.

De tegenstanders zijn niet alleen de jongeren zelf maar ook wetenschappers en mensen uit de politiek. De jongeren voelen zich beperkt in hun vrijheid en vinden sociale media een belangrijk onderdeel van hun leven. Begrijpelijk maar de overheid van Australië beperkt het tot sociale media zoals TikTok, Instagram en Facebook. De jongeren mogen WhatsApp en andere communicatie apps blijven gebruiken. Een totaal verbod is ingrijpend maar niets doen is een slechter idee.

Kop in het zand

Vanuit bepaalde wetenschappers en politici wordt wat mij betreft de kop in het zand gestoken met argumenten over verslavingscijfers en een gebrek aan aantoonbaar bewijs dat sociale media de oorzaak is van mentale problemen bij jongeren.

In Nederland wordt een verslavingscijfers van 4,8% genoemd. Maar een verslaving wordt vastgesteld aan de hand van 11 criteria waarvan je er aan 6 moet voldoen om te spreken van een verslaving (Wanneer ben je verslaafd? - GGZ). In het geval van sociale media of smartphoneverslaving is geen criteria opgenomen over de hoeveelheid tijd die je besteedt. In mijn optiek is het verslavingscijfer veel hoger als je zou stellen dat iedereen die meer dan 6 uur per dag op zijn telefoon zit verslaafd is. Gemiddeld besteedt een jongeren in Nederland inmiddels  meer dan 6 uur per dag op zijn of haar telefoon.

Wanneer jongeren 6-8 uur per dag op hun  telefoon actief zijn ben je volgens de definitie niet verslaafd zolang je er niet door in te problemen komt. Dus feitelijk is het juist dat “slechts” een kleine 5% verslaafd is, maar in werkelijkheid ongeloofwaardig.

Een ander argument tegen deze maatregel is dat het wetenschappelijk niet is aangetoond dat telefoongebruik de oorzaak is voor mentale problemen bij jongeren. Dat is juist, er is veel onderzoek gedaan maar niet aangetoond wat er eerst komt. Ofwel leiden mentale problemen als eenzaamheid, je slecht voelen etc. tot meer smartphone gebruik of is het andersom? Wordt je door veel smartphone gebruik somber, eenzaam, fysiek ongezond etc. Mijn vraag is doet het er erg veel toe? Kan er langer gewacht worden met ingrijpen?

Wat wel zeker is (en ook wetenschappelijk aangetoond) dat de consequentie van langdurig smartphone gebruik negatief is voor de mentale gezondheid. Je beweegt minder, je lichaamshouding is vaak langdurig verkeerd en uit meerdere onderzoeken blijkt dat het leidt tot stress en verschillende mentale problemen. Vast staat dat je van langdurig en veelvuldig smartphone gebruik en sociale media niet gelukkiger wordt maar ongelukkiger.

Het meest vreemde argument om dit verbod niet te willen kwam van een wetenschapper die stelde dat jongeren zelf hun weg moeten vinden hierin en van fouten moeten leren. Dat moeten ze in het verkeer immers ook is zijn stelling. Je kunt ze niet behoeden voor ieder gevaar in het verkeer, van fouten maken leer je. Dit laatste is waar van fouten maken leer je, maar gelukkig hebben we wel regels in het verkeer. Zo mag je voor je 18de niet alleen een auto besturen, zijn er regels over hoe hard en hoe lang je mag rijden. Voor het gebruik van smartphones en sociale media zijn er nauwelijks afspraken en regels gemaakt om jongeren te beschermen.

Niets doen is de slechtste optie

Ik vind dat we iedereen moeten beschermen tegen langdurig en veelvuldig gebruik van de smartphone en sociale media en daarbij niet perse onderscheidt hoeven te maken naar leeftijd. Het oneindig scrollen van filmpjes, het uren meekijken met hoe andere gamen, het spelen van zeer verslavende spelletjes door verslaving stimulerende algoritmes in games en het continue op sociale media willen zijn om niets te missen en te zien en te lezen hoe succesvol, mooi, sportief, gelukkig en rijk anderen (zouden) zijn. Je moet je kop wel meters diep in het zand stoppen wil je niet inzien dat er een probleem is.

Tegen de maatregel zijn met argumenten als: het is inperking van vrijheid, er zitten ook goede kanten aan, er is geen wetenschappelijk bewijs en noem maar op zijn te gemakkelijk.

Niemand kan nog langer ontkennen dat langdurig en veelvuldig gebruik van je smartphone voor sociale media, gamen en filmpjes kijken je ongelukkig maakt en slecht is voor je fysieke en mentale gezondheid.

Ik hoor dus vooral waarom we het niet zouden moeten doen en vooral weinig over wat er wel zou moeten gebeuren. Voor mij het duidelijk we moeten ingrijpen en wellicht is een totaal verbod voor jongeren niet de beste oplossing maar het is in ieder geval iets. Niets doen is de slechtste optie.

Geen verbod maar wat dan wel?

Een algeheel verbod tot het zestiende of achttiende levensjaar is niet de allerbeste optie, maar wat zou er wel moeten gebeuren?

1. Verbieden van verslavende games die jongeren stimuleren te kopen en vooral door te blijven spelen of steeds terug te komen in de game.
2. Tijdslot op leeftijd en de gebruikstijd van sociale media (automatische afsluiten na bepaalde gebruikstijd van apps als TikTok, Instagram, Youtube etc.)
3. Het verbieden van de huidige sociale media algoritmes die bepalen wat jij te zien krijgt waardoor je in een gevaarlijke cirkel terecht komt en continue gestimuleerd wordt te blijven kijken.

Het is natuurlijk altijd goed om te zoeken naar de bron van problemen. In eerste instantie willen we dat jongeren veilig en in goede gezondheid opgroeien. Het kan niet anders dan dat sociale media en smartphone gebruik een oorzaak of gevolg is mentale problemen. Iets doen is noodzakelijk, niets doen is je kop in het zand steken. 

Better Together Coaching richt zich op het coachen van jongeren van 15 tot 25 jaar. Je kunt kiezen voor online coaching of coaching in Hilversum en Utrecht. Better Together Coaching heeft een praktijk in Hilversum maar werkt in onder andere Utrecht (Maarssen, Breukelen, De Bilt, Maartensdijk), Amersfoort (Soest, Baarn Bilthoven) en Hilversum (Loosdrecht, ’s Gravenland, Kortenhoef), Huizen, Bussum en Naarden. 

Hulp vragen is oké!